Beller: “Waar wordt jullie visolie van gemaakt?” Een stilte… Visolieproducent klantenservice: “Dat ga ik even navragen aan mijn collega”. 5 minuten later. “Dat weten we niet, maar we weten wel dat het 100% gezuiverd is”. Beller: “Gezuiverd waarvan? Graatjes?” Visolieproducent klantenservice: “Uh, ja!”.
Om te huilen natuurlijk. Wat is het verhaal achter de visolie (capsules)?
Wat is ansjovis?
Anjovis, ook wel bekend als ansjovis, zijn kleine, vette visjes die vaak worden gebruikt als smaakmaker in verschillende keukens over de hele wereld. Ze hebben een sterke en kenmerkende smaak, die behoorlijk zout en hartig kan zijn. Ansjovis wordt vaak gebruikt in sauzen, dressings, pizza’s, salades en pastagerechten om smaak toe te voegen. Ze zijn te vinden in blikjes of potjes, meestal met olie of zout.
Waar komt ansjovis voor?
Ansjovis komt in veel delen van de wereld voor, maar ze worden voornamelijk aangetroffen in gematigde en tropische wateren. Ze zwemmen meestal in grote scholen in kustwateren, langs rotsachtige kusten en in ondiepe zeeën. Ansjovis gedijen goed in wateren met een gematigde tot warme temperatuur en worden vaak gevonden in de Atlantische Oceaan, de Middellandse Zee en de Grote Oceaan.
Welke vis wordt gebruikt in visolie capsules?
Visoliecapsules worden vaak gemaakt van vissoorten die rijk zijn aan omega-3-vetzuren, zoals EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur). Dit kan ook een menging zijn van verschillende vissen. Enkele van de meest gebruikte vissoorten voor het produceren van visoliecapsules zijn:
- Zalm
- Makreel
- Haring
- Sardines
- Ansjovis
Ruim 70 jaar geleden werd kleine vissen zoals ansjovis gezien als rotzooi die je niet kon verkopen. Het begin van het vermalen tot vismeel en omega-3. Van een afvalproduct naar een nieuwe markt.
De Keuringsdienst van Waarde wijdde in oktober 2015 een aflevering aan visoliecapsules. Voor veel merken was dit pijnlijk omdat de belangrijkste bron van visolie werd onthuld. De Duitse bioloog en expert op het gebied van Zuid-Amerika en zijn visolie-industrie, Stefan Austermühle, speelde hierbij een rol. De Keuringsdienst van Waarde onthulde dat er 30 ansjovisjes nodig zijn om één visoliecapsule te produceren.
In onze infographic laten we de verschillen tussen Zuid-Amerikaanse visolie (gemaakt van hele ansjovis en sardientjes, of vaak cryptisch omschreven als diepzeevis) en Noorse visolie van Arctic Blue (gemaakt van snijresten van kabeljauwfilet) zien.
Bestaat duurzame visolie?
Jazeker! Het is dan ook belangrijk om op wat punten te letten als je een visoliesupplement koopt.
Duurzaam mét keurmerk
Ken je het Marine Stewardship Council-keurmerk (MSC)? Producten die hele vissen of visjes vermalen zullen nooit dit keurmerk dragen. Het is namelijk hartstikke zonde dat die enorme hoeveelheid vis vermalen wordt, terwijl dit ook voor mensen en dier gebruikt kan worden.
Om echt duurzaam te zijn, moeten we de voedselbronnen van zeedieren beschermen en geen schade toebrengen aan de oceanen, het milieu of de lokale gemeenschappen. Een betere keuze is om restjes van visfilet te gebruiken voor visolie nadat de vis al gegeten is.
Op welke andere dingen kan ik nog letten bij het kopen van visolie?
Naast duurzaamheid wil je natuurlijk ook het beste product voor je eigen lichaam en voor de mensen die dichtbij je staan. Hieronder lees je nog andere belangrijke punten waar je op kunt letten:
1. Schone visolie
Veel vis voor visolie komt van ver, uit de vervuilde Grote Oceaan tussen Azië en Zuid-Amerika. In de Barentszzee, een van ‘s werelds schoonste wateren, zwemt vooral wilde kabeljauw, waarvan restjes worden gebruikt.
Hoewel vrijwel alle vissen wat verontreiniging bevatten, is het goed om te testen op zware metalen, PCB’s en dioxinen. Deze moeten uit de visolie worden gezuiverd om een uiterst schone olie te verkrijgen.
2. Versheid
De versheid van olie wordt gemeten als oxidatiewaarde. Een hoge waarde geeft een sterke visgeur en smaak, wat kan leiden tot vervelende oprispingen. Verse olie ruikt nooit naar vis als je deze opboert. De versheid van visolie wordt in een lab nauwkeurig gemeten als oxidatie- of Totox-waarde. Hoe lager deze waarde, hoe beter.
Omega-3 vetzuren zijn gevoelig voor blootstelling aan lucht. Om de Totox-waarde laag te houden, is het toevoegen van antioxidanten zoals tocoferolrijk extract, rozemarijn extract en vetoplosbare vitamine C (ascorbylpalmitaat) belangrijk.
3. Natuurlijke vorm: triglyceriden!
Het is goed om te checken welke vorm de visolie bevat. We kennen twee soorten:
- Ethylesters zijn instabiele vetten met een verminderde opname, grote kans op oxidatie en een wat onaangename nasmaak. Deze worden gebruikt omdat het makkelijker en goedkoper is.
- De triglyceridenvorm is de natuurlijke vorm zoals vetten in de natuur ook voorkomen. Je lichaam neemt deze vorm goed op en het is een stabiele vorm.
Wil jij het graag nog een tandje duurzamer en wil je liever helemaal geen vis gebruiken? Dan is algenolie een goede keus.
Tot slot: maak een duurzame keus
Het telefoongesprek met een visolieproducent laat de ontbrekende transparantie achter visoliecapsules zien. Ansjovis, wat ooit als afval gezien werd, is nu een belangrijke bron voor visolie. Helaas heeft de productie ervan grote ecologische gevolgen. Duurzame visolie bestaat gelukkig ook. Hiervoor is het nodig dat jij kritisch bent en let op keurmerken, herkomst, zuiverheid en versheid van de olie. Uiteindelijk zou de visolie-industrie hun verantwoording moeten nemen, maar tot die tijd kun jij een weloverwogen keuze maken!